Các công ty theo dõi tàu chở dầu và nguồn tin giao dịch cho biết dầu thô nhập khẩu từ Iran đã đổ vào cảng và thành phố lọc dầu Đại Liên kể từ cuối năm ngoái, giúp duy trì lượng dầu mua vào của nước này ở mức gần kỷ lục.
Sự thay đổi này diễn ra khi nhu cầu dầu thô Iran từ những người mua nhỏ tại trung tâm lọc dầu độc lập của tỉnh Sơn Đông suy yếu trước tình hình biên lợi nhuận lọc dầu ngày càng xấu đi, bị kìm hãm bởi giá dầu thô cao hơn nhưng nhu cầu nhiên liệu yếu hơn dự kiến, các thương nhân cho biết. Họ là những người mua chính của Iran tại Trung Quốc kể từ năm 2019.
Iran, bao gồm cả dầu mỏ, đang chịu lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, được khôi phục vào năm 2018 vì lo ngại về chương trình hạt nhân của nước này. Nhưng Trung Quốc không ngừng mua dầu của Iran, với các nhà máy độc lập theo biên lợi nhuận đang lấp đầy khoảng trống do các công ty nhà nước cảnh giác với lệnh trừng phạt để lại, Reuters đưa tin.
Vortexa, một công ty tư vấn theo dõi lưu lượng tàu chở dầu, cho biết 23 chuyến hàng, tương đương tổng cộng 45 triệu thùng dầu của Iran đã được dỡ tại Đại Liên từ tháng 10 năm 2023 đến tháng 6 năm 2024.
Báo cáo cho biết trong số này có 28 triệu thùng được xả tại đảo Changxing, cách trung tâm Đại Liên khoảng 85 km (53 dặm) về phía tây bắc.
Một công ty tư vấn khác, Kpler, ước tính Trung Quốc đã nhập khẩu 34 triệu thùng vào Đại Liên trong cùng thời kỳ.
Con số này tương đương với 124.000-164.000 thùng mỗi ngày, chiếm khoảng 13% tổng lượng dầu nhập khẩu từ Iran của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2024.
Các nhà phân tích ước tính Trung Quốc đã nhập khẩu 1,2-1,4 triệu thùng dầu thô Iran mỗi ngày trong giai đoạn này. Vortexa cho biết lượng nhập khẩu đạt mức kỷ lục 1,52 triệu thùng mỗi ngày vào tháng 10 năm ngoái.
Khi được hỏi về hoạt động nhập khẩu từ Đại Liên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc trả lời Reuters rằng Trung Quốc và Iran "luôn duy trì hoạt động thương mại bình thường và hợp pháp theo khuôn khổ pháp lý quốc tế".
Trung Quốc cho biết họ phản đối lệnh trừng phạt đơn phương. Tuy nhiên, những người theo dõi tàu chở dầu và các đại lý cho biết các thương nhân đổi tên dầu Iran sang Trung Quốc thành dầu có nguồn gốc từ nơi khác, chẳng hạn như Malaysia, Oman hoặc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Theo báo cáo chính thức, hải quan Trung Quốc không báo cáo bất kỳ hoạt động nhập khẩu dầu nào của Iran kể từ tháng 6 năm 2022.
Có bốn điểm đến có thể có cho các chuyến hàng từ Đại Liên - khu phức hợp lọc dầu 400.000 thùng/ngày của Hengli Petrochemical và kho chứa 44 triệu thùng, hai nhà máy lọc dầu do tập đoàn nhà nước PetroChina (601857.SS) điều hành, và một cơ sở lưu trữ 30 triệu thùng do Cảng vụ Liêu Ninh vận hành tại đảo Trường Hưng.
Các thương nhân cho biết không có đường ống nào kết nối cơ sở lưu trữ với các nhà máy lọc dầu bên ngoài Đại Liên.
Ba nguồn tin giao dịch cấp cao thân cận với Hengli cho biết công ty đã mua ít nhất một số lô hàng.
Một trong những nguồn ước tính Hengli đã mua 4 triệu thùng mỗi tháng trong vài tháng đầu năm 2024. Một người khác cho biết lượng mua là 4-6 triệu thùng mỗi tháng.
Vortexa cho biết Hengli là người mua các lô hàng dầu thô của Iran, dựa trên thông tin theo dõi và phân tích tàu chở dầu của công ty này.
Người phát ngôn của Hengli cho biết công ty không mua dầu của Iran.
Các thương nhân và chuyên gia khác trong ngành cho biết PetroChina, giống như các công ty mua dầu thô lớn khác của Trung Quốc, đã ngừng mua dầu của Iran vào khoảng năm 2018/2019.
PetroChina, nhà sản xuất dầu khí lớn nhất châu Á, đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Tập đoàn Cảng Liêu Ninh và đơn vị trực thuộc là Công ty TNHH Cảng Liêu Ninh đã không trả lời yêu cầu bình luận qua email.
Theo Vortexa và Kpler, trước tháng 10 năm ngoái, Đại Liên, nơi chiếm 6% công suất chế biến dầu thô của Trung Quốc, chỉ nhận được các lô hàng dầu rời rạc từ Iran trong những năm gần đây.
Dầu thô của Iran hấp dẫn các nhà lọc dầu do có mức chiết khấu lớn so với các loại dầu tương tự của Trung Đông, chẳng hạn như Oman hoặc Murban, hoặc loại dầu xuất khẩu chính của Nga là ESPO Blend.
Nguồn: Reuters.
