Giá tiêu dùng tại Mỹ tăng mạnh hơn dự kiến trong tháng 1, cho thấy áp lực lạm phát vẫn còn dai dẳng và có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) phải thận trọng hơn trong việc cắt giảm lãi suất trong tương lai.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,0% trong 12 tháng tính đến tháng 1, cao hơn mức dự báo là 2,9% - ngang bằng với tốc độ của tháng 12, theo dữ liệu từ Bộ Lao động công bố vào thứ Tư. Trên cơ sở tháng, chỉ số này bất ngờ tăng tốc lên 0,5%, cao hơn mức 0,4% của tháng trước và vượt xa dự báo của các nhà kinh tế là 0,3%.
Thước đo lạm phát lõi, không bao gồm các mặt hàng có biến động mạnh như thực phẩm và nhiên liệu, tăng 3,3% so với cùng kỳ năm trước, so với 3,2% trong tháng 12 và ước tính là 3,1%. Trên cơ sở tháng tăng 0,4%, so với 0,2% trong tháng trước và dự báo là 0,3%.
Những con số này cho thấy đà giảm lạm phát gần đây đã chững lại ở mức cao hơn mục tiêu 2% mà Fed đặt ra. Sau báo cáo này, chứng khoán Mỹ giảm mạnh, trong khi lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm và 10 năm tăng lên. Lợi suất trái phiếu thường diễn biến ngược với giá.
"Lạm phát đã duy trì ở mức này trong một thời gian và rõ ràng không còn giảm đáng kể nữa," Paul Ashworth, Chuyên gia Kinh tế trưởng khu vực Bắc Mỹ tại Capital Economics, nhận định.
Tuần này, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết trước Quốc hội rằng lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu là một trong những lý do khiến Fed quyết định tạm dừng cắt giảm lãi suất vào tháng 1, đồng thời duy trì quan điểm "chờ và theo dõi" trước khi có thêm động thái giảm chi phí vay.
Powell cũng nhấn mạnh rằng nền kinh tế Mỹ vẫn "mạnh mẽ", đặc biệt là tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức 4%, gần với mức được coi là toàn dụng lao động. "Chúng tôi hiểu rằng việc nới lỏng chính sách quá nhanh hoặc quá nhiều có thể cản trở tiến trình kiểm soát lạm phát," Powell phát biểu, lặp lại quan điểm được đưa ra sau quyết định giữ nguyên lãi suất trong khoảng 4,25% - 4,5% vào tháng trước.
Dù vậy, các quan chức Fed cũng bày tỏ lo ngại về tác động của chính sách thuế quan mới của cựu Tổng thống Donald Trump. Một số nhà kinh tế cho rằng các biện pháp này, bao gồm thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc cũng như thuế đối với thép và nhôm, có thể làm tăng lạm phát và kéo dài thời gian trước khi Fed có thể cắt giảm lãi suất. Powell từ chối bình luận cụ thể về vấn đề này trong phiên điều trần.
"Báo cáo lạm phát lần này rõ ràng là nóng và tiêu cực, nhưng cũng có thể khiến Nhà Trắng cân nhắc lại một số kế hoạch áp thuế của ông Trump, khi ông ấy tìm cách trấn an thị trường và xoa dịu lo ngại về lạm phát và chi phí sinh hoạt," các nhà phân tích tại Vital Knowledge nhận định.
Những quan điểm bi quan hơn cho rằng số liệu này có thể "đẩy lãi suất lên cao và khiến Fed có quan điểm cứng rắn hơn", đồng thời cảnh báo rằng "thị trường có thể sẽ chỉ may mắn nếu nhận được một lần cắt giảm 25 điểm cơ bản trong năm nay."
Trong một báo cáo gửi khách hàng vào thứ Hai, các nhà phân tích tại BofA cho biết các chính sách của ông Trump có thể "gây áp lực lạm phát nhẹ." Họ dự báo tác động của thuế quan đối với giá cả sẽ rõ ràng hơn vào nửa cuối năm nay, nhưng việc áp dụng các mức thuế mới trong vài tuần tới có thể đẩy nhanh tiến trình này. "Câu hỏi quan trọng là liệu những thay đổi trong chính sách có ảnh hưởng đến kỳ vọng lạm phát dài hạn hay không," các nhà phân tích nhận định.
Tuần trước, một cuộc khảo sát của Đại học Michigan cho thấy các hộ gia đình Mỹ dự báo lạm phát sẽ tăng lên 4,3% trong năm tới – mức cao nhất kể từ tháng 11/2023. Trong 5 năm tới, lạm phát được kỳ vọng ở mức 3,3%, mức cao nhất kể từ tháng 6/2008. Trong khi đó, tâm lý người tiêu dùng đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng qua.
NGUỒN: INVESTING
