DẦU ĐẬU TƯƠNG

Năm 1946, Hợp đồng kỳ hạn Dầu Đậu tương (Mã hàng hóa: ZLE) bắt đầu được giao dịch trên sàn CBOT của Hoa Kỳ.

Dầu Đậu tương là sản phẩm được chiết xuất từ hạt Đậu tương. Đây là loại dầu ăn phổ biến, được tiêu thụ rộng rãi nhất tại Mỹ và các quốc gia Phương Tây.

Trên Sàn Giao dịch hàng hóa, Đậu tương, Dầu Đậu tương và Khô Đậu tương là các sản phẩm được các nhà giao dịch yêu thích.

TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH NUÔI TRỒNG VÀ SẢN XUẤT DẦU ĐẬU TƯƠNG

Sản lượng

Theo thống kê từ USDA năm 2018, sản lượng đậu tương ở Brazil, Hoa Kỳ và Argentina chiếm đến hơn 80% sản lượng đậu tương toàn cầu. Hoa Kỳ chiếm khoảng 34% sản lượng đậu tương trên thế giới. Đậu tương được trồng ở hầu hết 31 tiểu bang ở Hoa Kỳ như Kentucky, Minnesota, Ohio, Pennsylvania và Wisconsin, cung cấp khoảng một phần ba sản lượng đậu tương trên thế giới.

USDA dự báo sản lượng Đậu tương toàn cầu niên vụ 2020/21 sẽ đạt 362,64 triệu tấn, tăng 25,95 triệu tấn (tương đương 7,7%) so với 336,69 triệu tấn niên vụ 2019/20.

Thời gian trồng và thu hoạch dầu đậu tương:

Hình 2. Thời gian trồng và thu hoạch đậu tương của một số khu vực trên thế giới

Chế biến

Sau khi thu hoạch, khoảng 2/3 trên tổng số Đậu tương được chế biển hoặc nghiền nát thành Dầu Đậu tương và Khô Đậu tương.

Trong quá trình nghiền, Đậu tương bị nứt để loại bỏ vỏ và được cuộn thành từng mảnh, sau đó được ngâm trong dung môi và đưa vào quá trình chưng cất để sản xuất Dầu Đậu tương thô nguyên chất. Sau khi Dầu được chiết xuất, các mảnh Đậu tương được sấy khô, nướng và nghiền thành Khô Đậu tương.

Dầu Đậu tương sau khi sơ chế được tinh chế thêm và sử dụng trong dầu ăn, bơ thực vật, sốt mayonnaise, nước trộn salad và hóa chất công nghiệp.

Dầu Đậu tương chưa qua tinh chế có thể được sử dụng trong sản xuất nhiên liệu diesel sinh học.

Tình hình xuất nhập khẩu đậu tương trên thế giới

Những nước nhập khẩu Đậu tương nhiều trên thế giới phải kể đến như Trung Quốc, Eu-27. Trong đó, Trung quốc là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới chiếm 60%- đã nhập 6,04 triệu tấn Đậu tương từ Hoa kỳ trong  tháng 11/2020, tăng 136% so với cùng kỳ năm 2019

Những nước xuất khẩu Đậu tương nhiều trên thế giới chủ yếu là Mỹ và Brazil, mỗi nước xuất khẩu đến hơn nửa sản lượng Đậu tương thu hoạch mỗi năm- Brazil là nước xuất khẩu Đậu tương lớn nhất thế giới chiếm 53% và Mỹ chiếm 37%. USDA dự báo xuất khẩu Đậu tương toàn cầu niên vụ 2020/2021 đạt 167,82 triệu tấn

Hình 3. Các nước xuất, nhập khẩu đậu tương trên thế giới

ĐẶC TẢ HỢP ĐỒNG

TIÊU CHUẨN CHẤT LƯỢNG

Theo quy định của sản phẩm Dầu đậu tương CBOT giao dịch trên Sở Giao dịch Hàng hóa CBOT.

Dầu đậu nành thô phải đáp ứng với yêu cầu phân loại và tiêu chuẩn do Sở quy định hàng hóa CBOT quy định được tìm thấy trong Quy chế và Quy định của Sở đối với đúng loại đặc tả:

·        Không quá 3,0% độ ẩm và các tạp chất.

·        Có màu xanh lục nhạt hơn tiêu chuẩn 'A' và khi được tinh chế và tẩy màu thì tạo ra một loại dầu tinh chế và tẩy màu không đậm hơn 3,5 lần màu đổ trong thang đo Lovibond.

·        Dầu phải được tinh chế với mức hao hụt không quá 5% và được xác định theo phương thức 'dầu trung tính'.

·        Dầu phải có điểm bắt cháy không thấp hơn 250 độ F, phương pháp cốc kín.

·        Dầu không được chứa 1,5% các chất xà phòng hóa (không có độ ẩm và dễ bay hơi).

Không có sự phân loại thấp hơn sẽ được giao nhận khi hết hạn hợp đồng trong giao dịch hàng hóa tương lai. Một phân khúc cao hơn có thể được thực hiện giao nhận với mức giá hợp đồng trừ trường hợp việc thất thoát khi tinh chế ít hơn 5% theo phương pháp "dầu trung tính', tiền phí tăng thêm của cuargias cả thị trường tại thời điểm bốc dỡ hàng sẽ được trả cho mỗi 1% dưới 5% thất thoát (các phân đoạn) với mức tín dụng tối đa là 4,5%.

Phương pháp của AOCS (American Oil Chemists' Society) sẽ được theo dõi với các mẫu và các phân tích cho tất cả các lần kiểm tra, trừ việc xác định màu xanh của dầu, yếu tố mà được kiểm định bởi National Soybean Processors Association.

   Các yếu tố ảnh hưởng giá Dầu Đậu Tương

Đậu tương là nguyên liệu chính để sản xuất ra Dầu Đậu tương, do đó Giá Dầu Đậu tương và Giá Đậu tương luôn có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Dưới đây là những yếu tố tác động đến Giá Đậu tương cũng như Dầu Đậu tương:

Giá trị đồng Dollar: Đồng tiền của Hoa Kỳ là đồng tiền dự trữ của thế giới do đó, Đậu tương và các mặt hàng khác được định giá bằng đô la Mỹ. Các nhà sản xuất Đậu tương nhận được ít đô la hơn khi đồng tiền yếu. Ngoài ra, vì Hoa Kỳ là nhà sản xuất Đậu tương hàng đầu, nên giá của nó có thể sẽ tiếp tục được tính bằng đô la Mỹ. Có thể thấy, giá Đậu tương biến động tỷ lệ nghịch với giá trị của đồng USD.

Cung và cầu trên thị trường: Giá Đậu tương được xác định bởi cung và cầu Đậu tương trên thị trường. Mặc dù Đậu tương được trồng ở nhiều nơi, nhưng Hoa Kỳ là nước có sản lượng Đậu tương nhiều nhất trên thế giới. Do đó, mùa vụ ở Hoa Kỳ là nhân tố chính quyết định đến diễn biến giá Đậu tương toàn cầu.

Thời tiết: Một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến nguồn cung Đậu tương trên thị trường là thời tiết. Thời tiết khô hạn, lượng mưa quá ít sẽ làm giảm năng suất Đậu tương, khiển nguồn cung Đậu tương trên thị trường sẽ giảm. Mưa nhiều, lũ lụt cũng sẽ làm giảm sản lượng Đậu tương thu hoạch, từ đó giảm nguồn cung Đậu tương trên thị trường.

Các yếu tố đầu vào: Ngoài thời tiết, giá của các yếu tố đầu vào để trồng Đậu tương như hạt giống, phân bón... cũng sẽ tác động đến nguồn cung Đậu tương. Giá các yếu tố đầu vào thấp sẽ làm tăng lợi nhuận dự kiến sau thu hoạch, khuyến khích nông dân trồng nhiều Đậu tương hơn, có khả năng tăng nguồn cung Đậu tương trên thị trường.

Bên cạnh đó, những cải tiến về phương pháp sản xuất, nguồn phân bón tốt hơn hay quản lý nguyên liệu hiệu quả hơn sẽ thúc đẩy năng suất thu hoạch. Giống như cây trồng khác, Đậu tương cũng phải đối diện với sâu bệnh hại và biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan. Khi có dịch bệnh ở Đậu tương, nông dân phải phun thuốc diệt khuẩn, quản lý đồng ruộng nghiêm ngặt để tránh ảnh hưởng đến sản lượng Đậu tương thu hoạch.

Nhu cầu tiêu thụ: Đậu tương thô sau khi được thu hoạch sẽ được nghiền thành Dầu Đậu tương và Khô Đậu tương. Khô Đậu tượng cần thiết cho thức ăn chăn nuôi, Dầu Đậu tương là thành phần chính trong nhiều sản phẩm, thực phẩm phổ biến. Ngoài ra, Dầu Đậu tương được sử dụng để nấu ăn trên khắp thế giới.

Dân số thế giới gia tăng và mức sống ở các nước đang phát triển ngày một cao hơn. Điều này dẫn đến những thay đổi trong chế độ ăn uống vì nhiều người kết hợp các loại ngũ cốc vào khẩu phần ăn hằng ngày. Khi nhu cầu về các sản phẩm từ Đậu tương tăng lên sẽ làm nhu cầu Đậu tương thế giới tăng cao.

Sản phẩm thay thế: Nông dân có quyền lựa chọn các loại cây trồng ở từng vụ mùa mỗi năm. Thông thường, nông dân chọn giữa Ngô và Đậu tương để trồng cho những vụ mùa sau. Nếu trên thị trường, Ngô đắt hơn so với Đậu tương, nông dân có xu hướng trồng nhiều Ngô hơn. Điều này thường dẫn đến nguồn cung Đậu tương thiếu hụt từ đó làm cho giá Đậu tương tăng cao. Khi giá Đậu tương đắt hơn so với Ngô thì ngược lại, giá Đậu tương sẽ giảm.

Yếu tố khác: Ngoài các yếu tố trên, giá hợp đồng tương lai Đậu tương cũng chịu tác động từ một số yếu tố khác như: thời gian vận chuyển, lượng Đậu tương tồn kho sau mỗi vụ mùa cũng như chất lượng Đậu tương sản xuất tại mỗi khu vực. Bên cạnh đó, giá Đậu tương còn bị ảnh hưởng bởi những tin tức vĩ mô và chính trị.