Làn sóng cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng mới từ các dự án được thỏa thuận cách đây nhiều năm nhằm đáp ứng nhu cầu tăng cao vẫn đang tiếp tục bị đẩy lùi, đe dọa kéo dài cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu.
Sự chậm trễ từ Hoa Kỳ đến Mozambique hứa hẹn sẽ không có nhiều sự cải thiện trong thời gian tới do giá nhiên liệu cao, mặc dù đã đầu tư hơn 200 tỷ đô la để đưa thị trường LNG vào tình trạng cung vượt cầu sớm nhất là vào năm 2025.
Đối với một số quốc gia, nguồn khí đốt mới không thể đến đủ nhanh. Đức chưa chứng kiến hai quý tăng trưởng liên tiếp kể từ trước khi cuộc khủng hoảng năng lượng khiến các nhà sản xuất của nước này lao đao. Và trong khi châu Âu chứng kiến hai mùa đông ôn hòa đặc biệt trong những năm gần đây, nhiệt độ lạnh hơn được dự đoán ở một số khu vực trong mùa này có thể làm tăng sự cạnh tranh với châu Á về nhiên liệu, gây ra tình trạng thiếu hụt cho các quốc gia không đủ khả năng chi trả.
“Thị trường đang cố gắng xây dựng một lượng công suất mới chưa từng có trong một khoảng thời gian ngắn. Điều đó không dễ thực hiện”, Ira Joseph, thành viên của Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu tại Đại học Columbia, cho biết.
Có một số lý do dẫn đến sự chậm trễ, bao gồm việc kéo dài thời gian xây dựng tại các dự án hóa lỏng ở Texas và Mexico, cũng như lệnh trừng phạt của phương Tây kìm hãm nhà máy LNG 2 ở Bắc Cực của Nga. Đồng thời, nhu cầu toàn cầu đang tăng và những người mua mới đang tham gia vào cuộc cạnh tranh, với Ai Cập trở thành nước nhập khẩu ròng trong năm nay sau khi phải đối mặt với các vấn đề về sản xuất và một mùa hè cực kỳ nóng.
Florence Schmit, một chiến lược gia năng lượng tại Rabobank, cho biết mức tiêu thụ có thể sẽ cao hơn vào năm tới so với năm 2024, một phần là do sự chuyển dịch dần dần sang khí đốt trong lĩnh vực điện và vận tải ở Châu Á. Bà nói thêm rằng bất kỳ sự bổ sung nào vào nguồn cung trong nửa cuối năm 2025 có thể đến quá muộn để bắt kịp với nhu cầu tăng cao.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã cắt giảm triển vọng tăng trưởng sản lượng LNG vào năm 2025 trong bản cập nhật tuần trước. Sản lượng toàn cầu sẽ tăng lên gần 580 tỷ mét khối vào năm 2025, theo báo cáo hàng quý, giảm so với dự đoán trước đó là hơn 600 tỷ mét khối.
Theo công ty nghiên cứu Wood Mackenzie Ltd., nguồn cung dự kiến sẽ bị hạn chế vào năm sau khi công ty này đã cắt giảm khoảng 16% ước tính về nguồn cung bổ sung so với tính toán được thực hiện sáu tháng trước.
"Đây vẫn là mức tăng hàng năm đáng kể, vì vậy áp lực giảm giá vẫn là chủ đề chính cho năm 2026", Lucas Schmitt, một nhà phân tích tại WoodMac cho biết. "Tuy nhiên, sự chậm trễ đã khiến mức giảm giá dự kiến không rõ rệt như đầu năm".
Trong khi giá khí đốt hiện tại đã giảm đáng kể so với mức đỉnh điểm vào năm 2022, giá tương lai chuẩn ở châu Âu vẫn cao gấp đôi so với trước cuộc khủng hoảng, khi Nga hạn chế dòng chảy đường ống đến khu vực này. Một phần là do sự phụ thuộc ngày càng tăng vào LNG, vì châu Âu hiện đang cạnh tranh với người mua từ khắp nơi trên thế giới và nhiên liệu sẽ thuộc về người trả giá cao nhất.
Hơn nữa, nhu cầu về LNG dự kiến sẽ tăng đáng kể vào cuối thập kỷ này khi sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo làm tăng nhu cầu về các trung tâm dữ liệu ngốn điện. McKinsey & Co. dự kiến nhu cầu về AI sẽ chiếm 5% nhu cầu điện của châu Âu vào năm 2030, trong khi BlackRock dự kiến mức tiêu thụ năng lượng trên khắp Châu Á - Thái Bình Dương sẽ tăng khoảng 50% trong 10 năm tới. Theo Bloomberg Intelligence, nhu cầu về khí đốt của ngành điện Hoa Kỳ có thể tăng tới 30% vào năm 2030 so với mức hiện tại.
“Chúng tôi chưa thấy nhiều sự tăng trưởng về nguồn cung LNG, nhưng nhu cầu về LNG đã tăng lên”, Mark Simons, giám đốc nguồn khí đốt và điện tại TotalEnergies SE, cho biết tại một hội nghị gần đây ở London. Thị trường “khá chặt chẽ và do đó, giá ở châu Âu cao, vì các nhà giao dịch lo ngại về tình hình sẽ như thế nào vào mùa đông”.
Hoa Kỳ, một trong những nhà cung cấp LNG hàng đầu của châu Âu, khó có thể bổ sung thêm nhiều cơ sở xuất khẩu ngoài danh sách các dự án đã được phê duyệt hiện tại do chi phí xây dựng tăng cao và những thách thức về quy định, từ việc tạm dừng cấp phép LNG của Biden cho đến việc tòa án thu hồi giấy phép.
Một quốc gia sản xuất lớn khác là Qatar, dự kiến sẽ tăng lượng xuất khẩu lên hơn 80% vào năm 2030, nhưng vẫn phải mất vài năm nữa mới có thể sản xuất thêm những giọt nhiên liệu đầu tiên.
Các nhà cung cấp nhỏ hơn cũng đang phải đối mặt với những trở ngại. Các cuộc tấn công của một cuộc nổi loạn do Nhà nước Hồi giáo hậu thuẫn đã dừng một dự án lớn ở Mozambique. Những nỗ lực nhằm tăng sản lượng từ Papua New Guinea và Nigeria cũng đã chững lại, trong khi một số cơ sở toàn cầu cũ hơn phải đối mặt với tình trạng sản xuất giảm.
Đối với các nhà giao dịch toàn cầu như TotalEnergies, công ty tham gia vào các dự án LNG toàn cầu từ Hoa Kỳ đến Úc đến Angola, điều đó có nghĩa là giá sẽ tăng trong thời gian dài hơn để hỗ trợ lợi nhuận giao dịch.
“Đây là một thị trường tốt như hiện nay”, Tổng giám đốc điều hành của TotalEnergies, Patrick Pouyanne, cho biết khi đề cập đến mức giá khí đốt hiện tại.
Nhưng đối với các quốc gia đang phát triển trên thế giới, điều đó có nghĩa là phải cạnh tranh với các quốc gia giàu có hơn để có được các lô hàng nhiên liệu đắt tiền. Giá cả tăng vọt có thể cản trở nỗ lực của các quốc gia như Pakistan và Thái Lan trong việc đảm bảo các lô hàng cần thiết để nuôi sống nền kinh tế. Malaysia và Indonesia cũng chuẩn bị tham gia thị trường với tư cách là nhà nhập khẩu ròng khi họ hết dự trữ.
Saul Kavonic, nhà phân tích năng lượng tại công ty nghiên cứu MST Marquee có trụ sở tại Sydney, cho biết: "Nếu nhu cầu tiếp tục tăng lên, nhờ điều kiện kinh tế vĩ mô được cải thiện và các nút nhu cầu mới như từ các trung tâm dữ liệu, thì bất kỳ tình trạng cung vượt cầu nào vào năm 2027 và 2028 đều có thể biến mất hoàn toàn".
Nguồn: Bloomberg
