HỢP ĐỒNG KỲ HẠN

I/Khái niệm

     Hợp đồng kỳ hạn là một thỏa thuận giữa hai bên về việc mua hoặc bán một lượng tài sản cơ sở ở một mức giá xác định tại một thời điểm xác định trong tương lai

Tài sản cơ sở gồm trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ, lãi suất, chứng khoán

II/ Đặc điểm

    Giao dịch trên thị trường phi tập trung (OTC): là những thỏa thuận riêng giữa hai bên tham gia và không bị ràng buộc bởi các điều kiện khắt khe từ Sở, các bên có quyền đàm phán và thương lượng các điều khoản hợp đồng phù hợp nhất. Đổi lại, các giao dịch này cũng đối mặt với nguy cơ  rủi ro tín dụng  khi các đối tác tham gia không thực hiện những cam kết trong hợp đồng

·        Không được tiêu chuẩn hóa, có thể tạo hợp đồng với bất kỳ hàng hóa, khối lượng, chất lượng.

·        Thanh toán vào ngày đáo hạn và dễ gặp rủi ro thanh toán.

·        Thanh khoản thấp, mất nhiều chi phí cơ hội, chi phí tìm kiếm đối tác.

III/Các loại hợp đồng kỳ hạn

1. Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn

a, Khái niệm:

     Hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn là hợp đồng kỳ hạn được tiêu chuẩn hóa và niêm yết  giao dịch  trên các Sở Giao dịch hàng hóa

Đa dạng các loại hàng hóa: Nông sản, năng lượng, kim loại, nguyên liệu công nghiệp

b, Đặc điểm hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn

c, So sánh giữa hợp đồng  kỳ hạn(Forward) và hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn(Futures)

d, Ưu điểm và nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn

 Ưu điểm:

    Đối với doanh nghiệp, với tư cách là công cụ phòng chống rủi ro, hợp đồng kỳ hạn được dùng để cố định khoản thu nhập hay chi trả của doanh nghiệp theo một mức giá được ấn định trước, bất chấp sự biến động của tài sản cơ sở trên thị trường.

     Hợp đồng kỳ hạn chỉ là sự thỏa thuận riêng biệt của hai bên nên quy cách của hàng hóa giao dịch không được chuẩn hóa. Do vậy mà nó thường rất linh hoạt về thời hạn thực hiện hợp đồng, quy mô hợp đồng, thời gian giao dịch...

Hạn chế:

      Hạn chế của loại hợp đồng này chính là tính thanh khoản khá kém. Bên bán hoặc bên mua không thể dễ dàng chuyển nhượng vị trí của mình trong hợp đồng trước ngày đáo hạn.

Ví dụ các bên không thể bán hợp đồng khi không thấy có lợi, hoặc cũng không thể hủy bỏ hợp đồng khi không có nhu cầu đối với tài sản cơ sở hoặc khi thấy bất lợi.

      Một hạn chế lớn hơn nữa của hợp đồng kỳ hạn chính là rủi ro xảy ra khi một bên tham gia hợp đồng không có khả năng thực hiện hợp đồng. Ví dụ nếu giá tài sản cơ sở trên thị trường giảm xuống quá mạnh và gây tổn thất quá lớn, bên mua có thể từ chối không

2. Giao dịch Spread

a, Khái niệm

    Chiến lược giao dịch kinh doanh chênh lệch giá, trong đó nhà đầu tư thực hiện đồng thời mua 1 hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn này và bán 1 hợp đồng tiêu chuẩn khác nhắm kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá giữa hai hợp đồng

b, Phân loại

Gồm 3 loại:

·        Giao dịch liên kỳ hạn( Inter-month): là thực hiện đồng thời mua và bán hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn của cùng một loại hàng hóa nhưng khác tháng đáo hạn

·        Liên hàng hóa( intra- commodity): là thực hiện đồng thời mua và bán hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn của cùng tháng đáo hạn nhưng khác  loại hàng hóa. Các hàng hóa này thường có mối liên hệ với nhau hoặc có thể thay thế nhau

·        Commodity product spreads: là việc mua và bán các hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn  có liên quan đến quá trình chế biến nguyên liệu thô (còn được gọi là dạng đặc biệt của Giao dịch liên hàng hóa)

* Ưu điểm giao dịch Spread: rủi ro thấp và ký quỹ thấp( đc áp dụng tính kỹ quỹ chéo Cross Margin)

    Rủi ro thấp: Trong phần lớn trường hợp, sẽ có một hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn bị lỗ và một hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn có lãi. Nếu mức tăng lợi nhuận ở hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn có lãi nhiều hơn mức tăng lỗ ở  hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn còn lại, giao dịch Spread có lợi nhuận và ngược lại

     Mức ký quỹ của sản phẩm giao dịch Spread thấp hơn mức ký quỹ của giao dịch hợp đồng tương lai, nhờ đó mà việc quản trị rủi ro vị thế nắm giữ dễ dàng hơn hoặc mở ra các cơ hội đầu tư khác. Hơn nữa, rủi ro biến động giá của cùng loại hàng hóa khác kỳ hạn không quá lớn, do đó việc quản trị tiền ký quỹ (bổ sung) cũng có thể sẽ dễ dàng hơn.

   Khi giao dịch có thể thay đổi chiến thuật và sử dụng Spread như một cách để tăng tỷ lệ ký quỹ do mức ký quỹ yêu cầu cho Spread của 1 cặp hợp đồng sẽ được giảm đáng kể nếu như so sánh với việc giữ 1 hợp đồng riêng lẻ, từ đó có thể gia tăng ký quỹ khả dụng và dùng ký quỹ khả dụng đó cho các mục đích khác.

   Với giao dịch Spread, nhà đầu tư có thể sử dụng 02 vị thế đối nghịch nhau của cùng loại hàng hóa như một cách để khóa lợi nhuận hoặc rủi ro, hoặc để tạo ra cơ hội cho việc chớp thời cơ trong cả 2 trường hợp sau khi giá lên sẽ tiếp diễn giá xuống hoặc ngược lại (với giả định là giá của cả 2 kỳ hạn của cùng hàng hóa cùng lên cùng xuống với biên độ và xu hướng giống nhau).

Ví dụ: Ký quỹ Ngô  đang là  2,640 USD

NĐT mua 1 lot Ngô kỳ hạn tháng 05/2022 và bán 1 lot ngô kỳ hạn tháng 05/2022

Giao dịch hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn, Ký quỹ=2,640*2=5,280USD.

Giao dịch Spread mức ký quỹ là 950 Usd

3. Giao dịch LME

   Bản chất là hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn thông thường, sản phẩm giao dịch là các sản phẩm kim loại công nghiệp: Đồng, Nhôm, Chì

    Giao dịch tại Sở giao dịch kim loại London (London Metal Exchange-LME)

      Sở giao dịch kim loại London (The London Metal Exchange – LME) là trung tâm giao dịch kim loại của thế giới, được thành lập vào năm 1877 tại London ( Vương Quốc Anh). Phần lớn các hợp đồng kì hạn tiêu chuẩn cho kim loại và hợp kim không chứa sắt (non-ferrous metal) được giao dịch trên các nền tảng của LME. Trong 2020, 155 triệu lot được giao dịch tại LME tương đương 11.6 nghìn tỷ USD, 3.5 tỷ tấn với số lượng vị thế mở (market open interest – MOI) là 2 triệu lot.

·        Hợp đồng 3 month:  là thoả thuận giữa các bên, theo đó bên bán cam kết giao hàng và bên mua cam kết nhận hàng tại một thời điểm trong tương lai. Ngày đáo hạn được xác định là 3 tháng kể từ ngày hợp đồng niêm yết. Hợp đồng 3-month chủ yếu được giao dịch trên nền tảng giao dịch điện tử của LME, khách hàng giao dịch CQG

·        Giao dịch Initial Trade

    - Giao dịch mở vị thế của khách hàng, gồm 1 giao dịch ban đầu mua hoặc bán ở một kỳ hạn sau đó bán hoặc mua ở một kỳ hạn khác, người ta gọi là đóng tạm thời do mỗi ngày là một hợp đồng đáo hạn cho 3 tháng tiếp

     - Đối với các giao dịch ngược chiều cùng ngày, sẽ tự động tất toán lẫn nhau, do mỗi ngày giao dịch sẽ phát sinh ra 1 hợp đồng khác nhau. Các hợp đồng khác ngày đáo hạn sẽ không thể tự tất toán nếu không áp dụng Carry trade

·        Giao dịch đóng vị thế Carry Trade

   - Giao dịch khách hàng thực hiện cùng một lúc mua và bán 2 kỳ hạn khác nhau của cùng một mặt hàng với cùng 1 khối lượng giao dịch

   -Giao dịch thực hiện tất toán hoàn toàn cặp Initial Trade

   - Borrowing là giao dịch khách hàng thực hiện mua hợp đồng kỳ hạn gần và bán hợp đồng kỳ hạn xa của cùng một mặt hàng và cùng khối lượng giao dịch

    - Lending là giao dịch khách hàng thực hiện bán hợp đòng kỳ hạn gần và mua hợp đồng kỳ hạn xa của cùng một mặt hàng và cùng khối lượng giao dịch

a,Cách mở vị thế

- Mở bằng hợp đồng 3-month: Ngày 04/04/2022 khách hàng mở vị thế  Mua 1 lot Nhôm LME có ngày đáo hạn là 04/07/2022(AHD040722) trên LMEselect thông qua CQG

- Mở vị thế bằng Forward: Khách hàng có thể mở vị thế bằng cách thực hiện giao dịch thông qua MXV

b,Cách đóng vị thế:

- Đóng vị thế bằng hợp đồng 3-month: khách hàng có thể đóng vị thế ngay trong ngày 04/04/2022 bằng cách Bán 1 lot AHDD0407 trên LMEselect thông qua CQG

- Đóng vị thế bằng Forward: khách hàng có thể đóng vị thế bằng cách thực hiện giao dịch  thông qua MXV.