1. Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh là gì?

Sàn giao dịch hàng hóa phái sinhlà nơi giao dịch của các hợp đồng tương lai, nơi mà các doanh nghiệp/tổ chức kinh doanh mua và bán các loại hàng hóa của mình cho cộng đồng nhà đầu tư.

Sở giao dịch sẽ liệt kê các mã hàng hóa đang được giao dịch, các mã này được bảo vệ bởi các sở giao dịch hàng hóa hoặc các tổ chức được phép thực hiện giao dịch và được bảo vệ theo luật, mọi giao dịch sẽ minh bạch và công khai.

Sàn giao dịch sở hữu có tự động khớp lệnh hệ thống có thể thông báo trạng thái của lệnh trong giao dịch thời gian. Khi giao dịch trên sàn giao dịch, nghĩa là nhà đầu tư thực hiện tập trung giao dịch, được bảo vệ luật và giám sát.

Sàn giao dịch hàng hóa sở hữu một hệ thống đặt khớp lệnh giao dịch tự động, thông báo tình trạng lệnh trong suốt phiên giao dịch. Khi giao dịch trên sàn, nghĩa là nhà đầu tư đang giao dịch tập trung, có sự bảo vệ và quản lý bởi pháp luật.

2. Các sàn giao dịch trên thế giới

Trên thế giới, có rất nhiều Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh. Dưới đây là 4 các sàn giao dịch hàng hóa lớn trên thế giới mà các nhà đầu tư nên biết.

- Sàn CBOT (The Chicago Board of Trade) (Sàn giao dịch Chicago):

Sàn giao dịch được thành lập vào năm 1848. Các hợp đồng tài chính và các sản phẩm nông sản đều được giao dịch trên sàn giao dịch này. Ban đầu, CBOT chỉ giao dịch các hợp đồng giao dịch tương lai cho các sản phẩm nông nghiệp như lúa mì, ngô và các sản phẩm liên quan đến đậu tương.

CBOT hiện cung cấp hợp đồng quyền chọn và hợp đồng tương lai cho nhiều sản phẩm khác, bao gồm vàng, bạc, trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ và năng lượng. CBOT có nguồn gốc từ giữa thế kỷ 19 và hướng đến mục tiêu giúp người dân và người sử dụng quản lý rủi ro bằng cách loại bỏ sự không chắc chắn về giá của các sản phẩm nông nghiệp như lúa mì và ngô.. Sau đó, hợp đồng tương lai trên các sản phẩm như gia súc và vật nuôi khác đã được thêm vào. Chicago được chọn làm điểm lưu trữ vì gần trung tâm nông nghiệp của Hoa Kỳ, là nguồn chuyển đổi quan trọng để nuôi dưỡng, có cơ sở hạ tầng đường sắt tốt. Điều này làm cho việc phân phối các sản phẩm nằm dưới danh bạ tương lai do CBOT giao dịch tương đối dễ dàng, giá cả phải chăng và an toàn. Theo thời gian, các đồng liên kết đến các sản phẩm chính, năng lượng và kim loại quý cũng được giao dịch trên CBOT.

Hàng hóa vẫn đóng vai trò trung tâm trong giao dịch CBOT, nhưng các sản phẩm khác như trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ và  các hợp đồng chỉ số tương lai cũng được giao dịch ở CBOT.

Ngày nay, CBOT là một phần của Tập đoàn Chicago Mercantile Exchange (CME group). CME Group là thị trường phái sinh hàng đầu và đa dạng nhất thế giới, bao gồm bốn sàn: CME, CBOT, NYMEX và COMEX. CBOT  sáp nhập vào CME Group năm 2007, giao dịch thêm các sản phẩm về lãi suất, các sản phẩm chỉ số nông nghiệp và chỉ số cổ phiếu.

- Sàn NYMEX (NewYork Mercantile Exchange), (Sàn giao dịch hàng hóa NY):

Sàn giao dịch hàng hóa New York (NYMEX) là Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh lớn nhất thế giới. Ngày nay, NYMEX là một phần của Tập đoàn Chicago Mercantile Exchange (CME Group).

NYMEX bắt đầu vào năm 1872 khi một nhóm các thương nhân sữa thành lập The Butter and Cheese Exchange của New York. Năm 1994, NYMEX sáp nhập với COMEX để trở thành sàn giao dịch hàng hóa vật chất lớn nhất tại thời điểm đó. Đến năm 2008, NYMEX đã không thể tự mình tồn tại về mặt thương mại sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và sáp nhập với CME Group ở Chicago.

Khi các công ty cố gắng quản lý rủi ro thông qua bảo hiểm rủi ro, các đồng tương lai và quyền chọn năng lượng và kim loại quý đã trở thành công cụ tuyệt vời. Sự thuận lợi trong giao dịch của các công cụ này là điều cần thiết cho các hoạt động đo lường và bảo đảm rủi ro tương lai, điều này làm cho NYMEX trở thành một phần quan trọng của thế giới giao dịch và phòng ngừa rủi ro. NYMEX sử dụng khoảng 10% khối lượng giao dịch hàng ngày của CME Group (30 triệu đồng)

NYMEX được quản lý bởi Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai (Commodity Futures Trading Commission-CFTC), một cơ quan độc lập của phủ Hoa Kỳ, có nhiệm vụ thúc đẩy trường kỳ hạn cạnh tranh và hiệu quả, đồng thời bảo vệ các nhà đầu tư cạnh tranh lành mạnh, sử dụng và tránh gian lận.

- Sàn ICE (Intercontinental Exchange):

ICE được thành lập tại Atlanta, Georgia vào tháng 5 năm 2000 để thúc đẩy việc mua bán năng lượng và các sản phẩm điện tử. ICE hoạt động hoàn toàn như một sàn giao dịch điện tử và có liên quan trực tiếp đến các cá nhân và công ty muốn thực hiện các giao dịch về dầu, khí tự nhiên, máy bay tự nhiên, khí thải, điện và các hợp đồng đồng tương lai. Từ khi thành lập, ICE đã đi đầu trong thị trường kinh doanh hàng hóa. ICE cho phép các công ty giao dịch các mặt hàng hoạt động với nhau trong đêm và toàn cầu hóa mở rộng. ICE cũng tạo điều kiện thuận lợi cho công việc kinh doanh sản xuất ngoại hối và lãi suất,bao gồm các hợp đồng bảo hiểm nợ xấu CDS.

ICE mua lại NYSE Euronext, công ty mẹ của Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) vào năm 2013. Công ty đã tách khỏi nhà điều hành sàn giao dịch chứng khoán châu Âu giao dịch có trụ sở tại Paris vào tháng 6 năm 2014, nhưng vẫn giữ quyền sở hữu tại chứng khoán New York. Từ khi thành lập vào năm 2000, ICE đã không ngừng phát triển và đa dạng hóa. Đây là tập đoàn lớn thứ ba trên thế giới, chỉ đứng sau các Sàn giao dịch và thanh toán bù trừ Hồng Kông và CME Group. Chủ sở hữu công ty 23 sàn giao dịch được quản lý.

- Sàn TOCOM (Tokyo Commodity Exchange)

Vào tháng 11 năm 1984, Sở giao dịch hàng hóa Tokyo (TOCOM) được thành lập sau sự hợp nhất của Sở giao dịch dệt may Tokyo, Sở giao dịch cao su Tokyo và Sở giao dịch vàng Tokyo. Ban đầu, TOCOM tập trung vào niêm yết cao su, vàng, bạc và bạch kim. Trong hai thập kỷ tiếp theo, phạm vi TOCOM đã mở rộng gấp nhiều lần. Trong những năm 1990, paladi, nhôm, xi lanh và dầu hỏa đã được thêm vào danh sách giao dịch hàng hóa. TOCOM cung cấp cho các nhà đầu tư cơ hội giao dịch các đồng tương lai và các quyền lựa chọn đối với cao su, vàng và bạc, dầu thô, xăng, dầu hỏa, dầu hỏa, bạch kim và paladi. , xi măng, dầu thô và cao su.

Tokyo Commodity Exchange (TOCOM) là một công ty chứng khoán hoạt động vì lợi nhuận. Đây là chợ lớn nhất ở Nhật Bản và là một trong những chợ lớn nhất thế giới, được sử dụng để mua bán nguyên liệu thô hoặc hàng hóa cơ bản.

3. Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam

Giao dịch hàng hóa trên Sở giao dịch Việt Nam giúp bảo đảm hoạt động mua bán diễn ra nhanh chóng và thuận tiện hơn, với 3 cơ bản lợi ích sau:

- Là một công cụ bảo vệ giá cả trên thị trường,có nhiệm vụ niêm yết giá ở từng thời điểm giao dịch, giúp người mua và người bán giảm thiểu rủi ro và kiếm lời từ thị trường tiềm năng này.

- Việc thực hiện mua bán hàng hóa phái sinh trên các sàn giao dịch hàng hóa đã được Bộ Công Thương cấp phép hoạt động, giao dịch qua các thành viên kinh doanh được Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam chấp thuận.

- Thống kê các bản tin giao dịch hàng hóa trong và ngoài nước mang lại tính công bằng, minh bạch, rõ ràng về giá cả. Từ đó, giúp nhà đầu tư đưa ra lựa chọn đầu tư chính xác, hiệu quả.

Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam (MXV)

Sàn giao dịch hàng hóa phái sinh Việt Nam (MXV) là đơn vị tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa tập trung toàn quốc duy nhất tại Việt Nam hiện nay. Với việc tổ chức thị trường giao dịch hàng hóa một cách minh bạch và chuyên nghiệp, MXV sẽ đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế Việt Nam, hỗ trợ các nhà đầu tư, thương nhân và các thành phần kinh tế khác bắt nhịp với môi trường kinh tế toàn cầu.

Ngày 09/04/2018, Nghị định số 51/2018 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 158/2006 / NĐ-CP (Luật Thương mại chi tiết về giao dịch hàng hóa qua sở giao dịch hàng hóa) đã có một bước tiến đó là Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam cho phép mua bán quốc tế các mặt hàng của Việt Nam.

Không đơn thuần tổ chức giao dịch hàng hóa mang tính cục bộ địa phương, Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam hiện nay là tổ chức giao dịch hàng hóa tập trung cấp quốc gia, với quy mô hoạt động toàn quốc, đa dạng hóa mặt hàng hóa giao dịch.

Các sản phẩm giao dịch:

- Nông sản: Lúa mì, ngô, đậu tương, dầu đậu tương, khô đậu tương….
- Nguyên liệu công nghiệp: Cao su, Cà phê, cacao, đường, bông…
- Kim loại: Vàng, bạc, đồng, quặng sắt, bạch kim…
- Năng lượng: Dầu, khí, xăng…

Sứ mệnh MXV ra đời nhằm:

- Đáp ứng nhu cầu giao dịch hàng hóa của các nhà sản xuất, kinh doanh và đầu tư
- Bảo vệ quyền và lợi ích của hai bên tham gia giao dịch
- Sử dụng các phương thức trao đổi hàng hóa hiện đại để thanh toán.
- Dựa trên tâm huyết của các cổ đông sáng lập có bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, MXV sẽ mở ra một “chương mới” trong lĩnh vực kinh doanh hàng hóa tại Việt Nam, với tầm nhìn trở thành sở giao dịch hàng hóa lớn nhất Đông Nam Á.
- Mô hình tổ chức và hoạt động đáp ứng nhu cầu giao lưu hàng hóa hiện đại, sẵn sàng hội nhập với thị trường quốc tế bất cứ lúc nào. MXV có thể kinh doanh nhiều mặt hàng khác nhau không bị cấm tại Việt Nam.
- MXV hy vọng sẽ tạo ra một “sân chơi” chung cho tất cả các nhà đầu tư, nhà sản xuất, tiểu thương và nông dân có thiện chí và cam kết phát triển thị trường thương mại hàng hóa Việt Nam thông qua quá trình quốc tế hóa được cải thiện.

Các bước tham gia Hàng Hoá Phái Sinh tại: Nhật Linh